Gwiazdy, które walczyły w powstaniu warszawskim.

Dziś mija 80. rocznica powstania warszawskiego. Jak co roku wspominamy bohaterską postawę rodaków, którzy za naszą ojczyznę poświęcili życie, nie tylko to biologiczne, ale także rodzinne i zawodowe. Z tej okazji przygotowaliśmy dla was zestawienie gwiazd, które walczyły w powstaniu warszawskim.

Powstanie warszawskie — symbol heroizmu

Powstanie warszawskie wybuchło 1 sierpnia 1944 roku. Było próbą wyzwolenia stolicy spod okupacji III Rzeszy. Choć przegrane, stało się powodem dumy i symbolem niezłomności Polaków. Przyjmuje się, że zryw potrwał do 2 października.

Powstanie było jedną z najbardziej krwawych bitew II wojny światowej. Przyniosło ogromne straty w ludziach (ok. żołnierzy 16 tys. i ok. 200 tys. ofiar cywilnych). Stolica uległa strasznemu zniszczeniu.

Oto jedne z gwiazd, które walczyły o wolność naszej ojczyzny w powstaniu warszawskim:

Helena Grossówna

Urodziła się 25 listopada 1904 roku w Toruniu. Była aktorką, piosenkarką i tancerką. Uczyła się w szkole baletowej. Pracowała jako chórzystka w Teatrze Miejskim, a dorabiała szydełkując kapelusze.

“Tańczyła od urodzenia. Jako kilkuletnia dziewczynka przewodziła swojej podwórkowej bandzie, kazała innym dzieciom tańczyć tańce ludowe” – wspominała jej synowa Katarzyna Turajczyk.

Występowała w Balecie Polskim, który podziwiał sam Ignacy Jan Paderewski. Zagrała w filmach „Parada Warszawy” i „Dyplomatyczna żona”, a jej kreacja w „Piętro wyżej” z Eugeniuszem Bodo była szeroko komentowana. Uważano, że aktorkę stać na jeszcze więcej.

„Helena Grossówna jest naprawdę ulubienicą publiczności – i zasłużyła na ten tytuł w zupełności. Występuje na ekranie stosunkowo niedawno. Ale w tych 15 filmach, które dotychczas w krótkich odstępach czasu z nią nakręcono potrafiła udowodnić, że jest artystka wszechstronną posiadające własny styl. A potrafi też ślicznie śpiewać i tańczyć” – pisał dziennikarz „Światowita” w 1939 roku.

Trzy razy wychodziła za mąż. Jej pierwszym małżonkiem był Jan Gierszał, który okazał się homoseksualistą.

Podczas okupacji pracowała jako kelnerka w Kawiarni Artystów Filmowych i angażowała się w działalność konspiracyjną. W powstaniu warszawskim działała w wieku 40 lat jako „Bystra” w Batalionie „Sokół”. Po kapitulacji trafiła do obozu w Niemczech. Tam poznała swojego przyszłego męża, śpiewaka Tadeusza Cieślińskiego. W 1949 roku urodził się ich syn Michał.

Po wojnie nie odzyskała popularności z lat 30. Przeszła na przymusową emeryturę. Chciała grać, lecz nie otrzymywała żadnych angaży.

Leon Niemczyk

Urodził się 15 grudnia 1923 roku w Warszawie. Uważany jest za jednego z najwybitniejszych polskich aktorów.

W czasie II wojny światowej został postrzelony w nogę. Uczestniczył w ruchu oporu. Ukończył podchorążówkę Armii Krajowej i walczył w powstaniu warszawskim. Po kapitulacji został wywieziony do III Rzeszy i tam pracował jako technik drogowy. Potem zgłosił się do armii amerykańskiej, gdzie służył, m.in. w 444. batalionie przeciwlotniczym. Po wojnie, gdy próbował przedostać się do ojczyzny, został aresztowany na granicy polsko-czechosłowackiej i trafił do więzienia. Po półrocznej odsiadce zatrudnił się w Stoczni Gdańskiej i jednocześnie uczęszczał do amatorskiego zespołu teatralnego.

W ciągu ponad 50-letniej kariery Niemczyk zagrał w ok. 400 filmach polskich i prawie 150 zagranicznych. Najsłynniejsze filmy z jego udziałem to, m.in. „Krzyżacy”, Pociąg” i „Nóż w wodzie”. Pod koniec życia grał w polskich serialach telewizyjnych, takich jak „Klan”, „Ranczo”, czy „Na dobre i na złe”.

Twierdził, że był żonaty aż sześciokrotnie, choć znane są tylko dwie jego żony. Miał córkę Monikę.

„Byłem żonaty z Jugosłowianką, Rosjanką, Kubanką, Polkami, Niemką. Byłem jakiś kochliwy” – mówił w wywiadzie dla Gali.

Zmarł 29 listopada 2006 roku w Łodzi z powodu raka płuc.

Ina Benita

Urodziła się 1 marca 1912 roku w Kijowie. Była aktorką, znaną ze swojego wdzięku, który można porównywać do Marilyn Monroe. Po wybuchu rewolucji bolszewickiej jej rodzina osiedliła się w Warszawie. Fascynacja aktorstwem pojawiła się u Iny, gdy miała 15 lat i trafiła na plan filmu „Ogród Allaha”. Zadebiutowała w produkcji „Puszcza” obok Andrzeja Karewicza.

Podczas okupacji Ina występowała w teatrach jawnych, które były koncesjonowane przez Niemców. W rzeczywistości była zaangażowana w działalność konspiracyjną, dostarczając informacje na temat kolaborantów. Wydała swojego byłego partnera, przez co został on zastrzelony. Sama była posądzona o zdradę ze względu na znajomości z niemieckimi żołnierzami, ale ona wykorzystywała je, aby ratować więzionych na Pawiaku. Pomogła m.in. Lidii Wysockiej uwolnić stamtąd Zbigniewa Sawana. Tam też urodziła syna Tadeusza, którego miała z działaczem antyhitlerowskim Hansem Paschem.

Wkrótce Hans trafił do obozu koncentracyjnego w Niemczech, a ona po wyjściu z więzienia zamieszkała z ojcem i dzieckiem w Warszawie. Potem przyszło powstanie warszawskie, w którym aktorka działała w wieku 32 lat. Gdy jej tata i syn zostali sami w mieszkaniu, ich kamienica została zbombardowana. Ojciec zginął i Ina myślała, że jej dziecko podzieliło los mężczyzny. W rzeczywistości chłopiec trafił do adopcji i kobieta odnalazła go rok później. Hans przeżył obóz i ponownie się połączyli. W czerwcu w końcu wzięli ślub. Niestety w listopadzie mężczyzna został zamordowany przez polskich robotników.

Po wojnie Ina poznała czwartego męża Lloyda Scuddera. Wyjechała z nim do USA i urodziła drugiego syna. Przez cały ten czas myślano, że zginęła w powstaniu. Niestety znów nie zaznała szczęścia na długo, gdyż po kilku miesiącach Lloyd zmarł na raka. Znalazła zwyczajną pracę i zmarła jako nieznana nikomu kobieta w Stanach. O jej dawnej karierze aktorskiej synowie dowiedzieli się od obcych ludzi.

Zdzisław Maklakiewicz

Urodził się 9 lipca 1927 roku w Warszawie. Walczył w powstaniu warszawskim jako 17-latek. Był strzelcem pod pseudonimem „Hanzen” w batalionie „Kiliński”. Po kapitulacji trafił do niemieckiego obozu jenieckiego. Powrócił do Polski we wrześniu w 1945 roku.

Po wojnie ukończył Państwową Wyższą Szkołę Teatralną. Jest znany z takich filmów jak „Jak rozpętałem II wojnę światową”, „Rejs” i „Wniebowzięci”. Dla polskiej publiczności stał się ikoną komedii. Sam słynął z poczucia humoru i opowiadania dowcipów.

„Trzeciego dnia powstania idę z kumplem ulicą, a tu nagle jak nie trzaśnie bomba. Prysnęliśmy do dwóch bram, w dwie różne strony. Dziś kumpel jest wiceministrem, a ja drugorzędnym aktorem” – opowiadał Maklakiewicz.

Stworzył kultowy duet kinowy wraz ze swoim przyjacielem Janem Himilsbachem. Miał problemy z alkoholem. Zmarł 9 października 1977 roku z powodu cukrzycy. Nagrobek przygotował mu Jan Himilsbach.

Krzysztof Kamil Baczyński

Urodził się 22 stycznia 1921 roku w Warszawie. Należał do pokolenia Kolumbów, czyli pisarzy, których okres wchodzenia w dorosłość przypadł na II wojnę światową. Wybuch wojny uniemożliwił mu podjęcia wymarzonych studiów w Akademii Sztuk Pięknych. W czasie okupacji pisał w prasie konspiracyjnej i wydał cztery tomy poezji. Jego twórczość była mocno związana z wojną, ale miały charakter uniwersalny. Do jego najważniejszych wierszy należą, m.in. „Dwie miłości”, „Modlitwa” i „Śpiew z pożogi”.

Baczyński nie przeżył wojny. Zginął w powstaniu warszawskim, tak samo jak jego żona Barbara. Miał 23 lata.

Danuta Szaflarska

Urodziła się 6 lutego 1915 roku. W latach 40. była jedną z największych amantek polskiego kina. Ukończyła Państwowy Instytut Sztuki Teatralnej w Warszawie. Zadebiutowała zaraz po wybuchu II wojny światowej, w Teatrze na Pohulance w Wilnie. Grała w teatrach podziemnych. Podczas powstania warszawskiego jako niespełna 30-latka pełniła popularną kobiecą funkcję — łączniczki.

„Danuta Szaflarska ps. Młynarzówna, sama siebie określała mianem powstańczego gońca. Najczęściej zawiadamiała kolegów uczestniczących w imprezach kulturalnych, gdzie i o której mają następny koncert. Sama jednak nie uczestniczyła w tego typu wydarzeniach. Po latach jako powód tej decyzji podała fakt, że znacznie lepiej czuła się jako artystka dramatyczna niż estradowa”

Źródło: książka „Artyści 44”

Jest znana z takich produkcji jak „Pora umierać”, „Pożegnanie z Marią” i „Ile waży koń trojański?”. Zmarła 19 lutego 2017 roku w imponującym wieku 102 lat.

Alina Janowska

Urodziła się 16 kwietnia 1923 roku w Warszawie. W czasie II wojny skończyła szkołę tańca. Została aresztowana za współpracę z polskim podziemiem i pomoc Żydom. Była więziona na Pawiaku w Warszawie przez ponad pół roku. W powstaniu warszawskim działała w wieku 20 lat jako łączniczka pod pseudonimem „Alina”, a także „Setka”, jako że można było liczyć na nią w 100%.

Jest znana z takich filmów jak „Niezawodny system”, „Femina” i „Ostatnia akcja”. Zmarła 13 listopada 2017 roku w wieku 94 lat.

Andrzej Łapicki

Urodził się 11 listopada 1924 roku. Był aktorem i reżyserem. Studiował w konspiracyjnym Państwowym Instytucie Sztuki Teatralnej i był związany z Armią Krajową. Po wojnie obronił dyplom z aktorstwa i kontynuował swoją karierę. Jego debiutem był film „Zakazane piosenki”. Jedną z jego najpopularniejszych produkcji jest „Pan Tadeusz”, w której zagrał Księdza. W latach 2010-2012 grał w serialu „M jak Miłość”. Jak się okazuje, nie był zadowolony ze swojej kariery filmowej.

„Z pewnością mogę powiedzieć, że film to niespełniona dziedzina mojej działalności. Nie dostarczył mi dostatecznej satysfakcji. Poza Saltem, Jak daleko stąd, jak blisko i kilkoma filmami Wajdy, na czele z Weselem, które zawsze będzie aktualne, nie wypowiedziałem się jako aktor filmowy w pełni, nie zaistniałem” – wyznał po latach Łapicki.

Źródło: SuperExpress

Andrzej Łapicki był amantem i miał wiele kobiet.

„Kochałyśmy się w nim wszystkie. Studentki szkoły teatralnej, aktorki, wszystkie kobiety w Polsce. (…) był symbolem światowości, elegancji, taktu, wolności osobistej” – napisała po jego śmierci Krystyna Janda.

Aktor zmarł w 2012 roku w Warszawie, a jego spadek wywołał kontrowersje. Nie pozostawił swojej ostatniej, młodszej o 60 lat, żonie ani grosza.

Irena Kwiatkowska

Urodziła się 17 września 1912 roku w Warszawie. Jako aktorka filmowa zadebiutowała w produkcji „Moja mama – to ja!”. Film jednak został nieukończony z powodu wybuchu II wojny światowej. Wówczas grała w teatrach powstańczych w piwnicach i szpitalach. W wieku 32 lat była żołnierzem Armii Krajowej w powstaniu warszawskim.

„Ciekawą postacią jest Irena Kwiatkowska ps. Katarzyna, która była łączniczką majora Włodzimierza Kozakiewicza ps. Barry – szefa żandarmerii Grupy Północ AK. Co więcej, Kwiatkowska łączyła tę funkcję z występami na powstańczej scenie” – mówiła o Kwiatkowskiej Cubała.

Źródło: książka „Artyści 44”

Jej powojennym debiutem był propagandowy film „2 x 2 = 4”. Został jednak uznany za dwuznaczny politycznie i niedopuszczony do kin. Była żoną Bolesława Kielskiego. Nie miała dzieci, gdyż życie zawodowe pochłonęło ją dogłębnie. Ponoć nie pojawiła się na pogrzebie swojego ojca, bo miała próbę. Gdy przeszła na emeryturę, grała gościnnie w wielu produkcjach. W 2009 roku pojawiła się w jednym z odcinków serialu „Niania”. Planowała zrezygnować z gry epizodycznej, ale nadal chciała pracować.

„Kiedy już zrezygnuję z tych gościnnych występów i stanę się prawdziwą emerytką, chciałabym pracować w warszawskich Łazienkach jako sprzątaczka i grabić liście” – zdradziła w jednym z ostatnich wywiadów.

Źródło: SuperExpress

Zmarła 3 marca 2011 roku z powodu sepsy.